HET GEHEIM ACHTER KURKUMA
Kurkuma, ook wel bekend als geelwortel, is familie van de gember. Het is een oranje-gele wortel die afkomstig is van de Curcuma Longa plant en doorgaans in een gedroogde, vermalen poedervorm verkrijgbaar is. Kurkuma heeft tal van gebruiksmogelijkheden. Zo is het een keukenkruid dat vaak toegevoegd wordt als smaakmaker in curry’s of is het een natuurlijke kleurstof die eten geel doet kleuren. Maar ken je de gezondheidsvoordelen van kurkuma al?
Gepubliceerd op November 02 , 2021
Gezondheidsvoordelen van Kurkuma
Naast een musthave in de keuken, is kurkuma ook niet weg te denken uit de medische wereld. Kurkuma bevat namelijk heel wat gezondheidsbevorderende eigenschappen. In de Ayurveda, de Indische geneeskunde, is kurkuma al eeuwenlang gekend als een geneeskrachtig kruid. Kurkuma heeft dan ook tal van gezondheidsvoordelen zoals:
- Een ontstekingsremmende werking
- Cholesterolverlagende eigenschappen
- Kankerremmende eigenschappen
- Verbetering van het geheugen en leervermogen
- Bescherming tegen hartziekten en vaatziekten
- Helpt bij gewrichtsproblemen ten gevolge van artrose, ontstekingen en stijfheid gerelateerd aan artrose
Kurkuma blijkt dan ook één van de sterkste, natuurlijke ontstekingsremmers te zijn. In Zuid-Oost Azië is de helende werking van kurkuma dus al lang bekend, maar ook in het westen krijgt het kruid steeds meer belangstelling. Wetenschappers hebben recent ontdekt dat kurkuma een positieve invloed heeft op oxidatieve stress en laaggradige ontstekingen. Twee processen die aan de basis liggen van nogal wat hedendaagse aandoeningen.
Oxidatieve stress en laaggradige ontstekingen
In ons lichaam zijn er voortdurend complexe, chemische processen aan de gang. Tijdens deze processen kunnen er stoffen vrijkomen die schadelijk zijn voor ons lichaam. Oxidatieve stress is een stofwisselingstoestand waarin deze schadelijke stoffen, ook wel vrije radicalen genoemd, de bovenhand nemen. Deze vrije radicalen vallen alle delen van de cel, zoals moleculen en genen, aan waardoor de cel van structuur en functie verandert. Deze verandering is nefast voor het lichaam. Oxidatieve stress wordt veroorzaakt door onder meer: roken, medicijngebruik, overmatig alcoholgebruik, te lange blootstelling aan de zon, intensief sporten en obesitas.
Een klassieke ontsteking of infectie kent typische symptomen zoals zwelling, roodheid, warmte en pijn. Onder normale omstandigheden is een dergelijke ontsteking binnen de 72 uur over en kan het herstelproces beginnen. Wanneer ons lichaam niet over de nodige voedingsstoffen beschikt om dit herstelproces in gang te zetten, kunnen ‘onschuldige’ ontstekingen ontsporen. Als deze ontstekingen lang actief blijven, worden het laaggradige ontstekingen, ook wel chronische ontstekingen of stille ontstekingen genoemd. Dergelijke ontstekingen kunnen heel wat schade aanrichten aan cellen en weefsels. De meest voorkomende aandoeningen waarvan chronische ontstekingen aan de basis liggen zijn: reuma, artrose, hartziekten en vaatziekten, diabetes type 2, alzheimer, parkinson, astma en prikkelbare darmsyndroom.
Oxidatieve stress en laaggradige ontstekingen zijn nauw met elkaar verbonden. Oxidatieve stress werkt stille ontstekingen in de hand en omgekeerd geldt dit ook. Zo ontstaat er een vicieuze cirkel. De grote hoeveelheid vrije radicalen bij oxidatieve stress zijn in staat signalen uit te sturen die de aanmaak van ontstekingsbevorderende stoffen stimuleren. Omgekeerd maken ontstekingscellen vrije radicalen vrij in het ontstoken lichaamsweefsel. Hoewel dit mechanisme ook afrekent met ongewenste indringers, brengt het veel schade toe aan omliggende weefsels.
Werking van Kurkuma
Kurkuma is een krachtige antioxidant. Het kan vrije radicalen verdrijven waardoor er minder schade ontstaat aan de cellen van het lichaam. Ook de kans op het ontwikkelen van ziektes wordt zo verkleind. Het is zelfs zo dat de antioxidatieve kracht van kurkuma 10 keer groter is dan die van vitamine C en resveratrol (terug te vinden in diverse plantensoorten).
Kurkuma heeft verder ook een remmende werking op de enzymen COX-2 en 5-LOX. Deze enzymen zijn verantwoordelijk voor de omzetting van omega 6-vetzuren naar ontstekingsbevorderende stoffen. Hoe langer dit duurt, hoe groter de kans op laaggradige ontstekingen.
Waarvoor kan je kurkuma gebruiken?
Zoals eerder vermeld liggen oxidatieve stress en chronische ontstekingen aan de basis van tal van hedendaagse aandoeningen. De helende werking van kurkuma heeft dan ook een zeer breed werkingsgebied, voorbeelden zijn:
- Reumatoïde artritis: Kurkuma remt zowel de acute fase als de chronische fase van reuma. Het kruid blijkt ook effectief bij de behandeling van pijn, zwelling en ochtendstijfheid die kenmerkend zijn voor reumatoïde artritis.
- Immuunsysteem: Kurkuma herstelt de balans tussen de witte bloedcellen. Hierdoor treden immuungerelateerde aandoeningen zoals Coeliakie of Diabetes mellitus en allergische reacties minder snel op.
- Depressie en alzheimer: Kurkuma verhoogt de goede stoffen in de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor emotie, motivatie, leervermogen en geheugen. Alzheimer komt minder voor bij mensen met een hogere inname antioxidanten en natuurlijke ontstekingsremmers.
- Spijsvertering: Kurkuma werkt onder andere leverbeschermend, vermindert klachten van een opgeblazen gevoel, verlicht pijn en versnelt de heling van maagzweren.
Kurkuma blijkt dus een echt wondermiddel dat tal van aandoeningen en klachten op een natuurlijke manier helpt verzachten. Toch doet het ‘wonderkruid’ in sommige gevallen en bij sommige personen meer kwaad dan goed:
- Hoge dosissen en langdurig gebruik kan leiden tot maagklachten en darmklachten zoals misselijkheid, braken en diarree.
- Zwangere vrouwen.
- Vrouwen die borstvoeding geven.
- Personen met galblaasproblemen zoals galstenen en/of cholestase.
- Personen met te veel (brandend) maagzuur.
- Personen die geneesmiddelen nemen tegen bloedklonters (bloedverdunners).